Van oudsher is Nederland een echt fietsland. De laatste jaren heeft het fietsen nog een extra impuls gekregen door de opkomst van de elektrische fiets en – meer recent – de fatbike. Het is dan ook niet gek dat het aantal aanrijdingen tussen fietsers en (bestel)auto’s flink is toegenomen. Vaak met (ernstig) letsel als gevolg. Maar hoe zit het eigenlijk met de aansprakelijkheid bij een aanrijding tussen een fiets en een auto? Dat lees je in dit artikel.
Aanrijding fiets en auto: de hoofdregel
Juist omdat de kans op letselschade zo groot is bij een aanrijding tussen een fiets en een auto, worden fietsers (maar ook voetgangers) door de wet extra beschermd. In artikel 185 van de Wegenverkeerswet worden fietsers (en voetgangers) namelijk aangemerkt als ‘zwakke verkeersdeelnemers’. Gemotoriseerde voertuigen (zoals auto’s, motoren en bestelbusjes) worden gezien als ‘sterke verkeersdeelnemers’.
Komen een zwakke en een sterke verkeersdeelnemer met elkaar in botsing? Dan geldt de hoofdregel dat de sterke verkeersdeelnemer aansprakelijk is voor de schade. Ook al heeft hij geen schuld aan het ongeval. Dit noemen we ook wel ‘risico-aansprakelijkheid’.
Uitzondering: overmacht aan de kant van de automobilist
Zoals bij veel hoofdregels, is er ook hier een uitzondering op de hoofdregel: als er sprake was van overmacht aan de kant van de automobilist, is deze niet aansprakelijk voor de schade van de fietser. Van overmacht is in de praktijk alleen niet snel sprake. Zo levert een verkeersfout van een fietser niet zonder meer overmacht op voor de automobilist. Van automobilisten wordt namelijk verwacht dat zij rekening houden met verkeersfouten. Pas als de fout van de fietser zó onwaarschijnlijk was dat de automobilist hier geen rekening mee hoefde te houden, kan er sprake zijn van overmacht.
De automobilist moet overigens zelf aantonen dat er sprake was van overmacht. Daarbij spelen factoren als snelheid, zicht, overzichtelijkheid van de situatie en het rijgedrag van de automobilist een belangrijke rol.
Verdeling van de schade: 50% regel
Is er sprake van een aanrijding tussen een fiets en een auto? En is er geen sprake van overmacht? Dan moet de automobilist meestal de volledige schade van de fietser vergoeden. Was de aanrijding deels te wijten aan een fout van de fietser (zonder dat er sprake was van overmacht aan de kant van de automobilist)? Dan kan er een verdeling worden afgesproken. Maar dan nog moet de automobilist altijd minimaal 50% van de schade van de fietser vergoeden.
Billijkheidscorrectie
Tot slot kan er ook nog een ‘billijkheidscorrectie’ worden toegepast. Hebben beide verkeersdeelnemers een fout gemaakt (de fietser reed door rood, maar de automobilist reed te hard) en is de ene fout ernstiger dan de andere? Of zijn de gevolgen voor de fietser heel ernstig? Dan kan de verdeling worden aangepast.
Wat als de fietser jonger is dan 14 jaar?
De situatie zoals hiervoor omschreven is anders als de fietser jonger is dan 14 jaar. In dat geval is de automobilist alleen niet aansprakelijk als er sprake is van ‘opzet of aan opzet grenzende roekeloosheid’ bij het kind.
Ook geldt dan niet de 50%-regel, maar de 100%-regel. Dit betekent dat de automobilist altijd 100% van de schade moet vergoeden, ook als het kind (deels) schuld had aan het ongeval.
Hoe zit het met een elektrische fiets?
Nu ligt een belangrijke oorzaak van de toename van fietsongelukken in de opkomst van de elektrische fiets, en dan de laatste tijd met name de fatbike. Dit komt onder meer omdat automobilisten de snelheid van elektrische fietsen vaak niet goed kunnen inschatten. De regels voor een aanrijding tussen een auto en een elektrische fiets zijn niet anders dan bij een aanrijding met een fiets op spierkracht. Tenminste, als er sprake is van een ‘reguliere’ elektrische fiets, dat wil zeggen een fiets met trapondersteuning tot maximaal 25 kilometer per uur. Fatbikes, elektrische stadsfietsen en bakfietsen vallen onder dit type.
Voor elektrische fietsen met een trapondersteuning tot 45 kilometer per uur (speedpedelecs) en e-bikes waarbij je niet hoeft mee te trappen gelden andere regels. De bestuurders van deze fietsen zijn volgens de wet geen zwakke verkeersdeelnemers. Het antwoord op de vraag wie aansprakelijk is voor de schade hangt dan af van de omstandigheden van het geval.
Meer weten?
Heb jij als fietser letselschade opgelopen bij een verkeersongeval met een auto? En wil je de schade verhalen op de aansprakelijke partij? Zoals je hebt kunnen lezen, kan de verdeling van de schade dan behoorlijk complex worden. Neem dus vooral contact op met Kracht! Onze letselschadespecialisten weten wat er moet gebeuren en nemen je al het gedoe én jouw zorgen uit handen. En dat is fijn, want dan kan jij je in de tussentijd richten op je herstel.
Onze hulp kost jou trouwens niets. De kosten voor onze dienstverlening verhalen we namelijk op de aansprakelijke partij.